พล.ต.ตะวัน เรืองศรี ครั้งยังดำรงตำแหน่ง ผบ.จทบ.ก.จ. เยี่ยมชมการฝึกกู้ภัยทางอากาศ
การฝึกกู้ภัยด้วยอากาศยาน ประกอบเปลกู้ภัยทางอากาศ
กว่า 2 ปีมาแล้ว ที่ทีมงานและวิทยากรของ Safe House ได้ทำการฝึกอบรมการกู้ภัยทางอากาศ ชนิดยกนอกตัวอากาศยาน โดยไม่ใช้รอกกว้านไฟฟ้า ซึ่งเป็นการฝึกกู้ภัยทางอากาศขั้นสูง ให้กับกำลังพลของร้อย ลว.ไกล 9 กองพลทหารราบที่ 9 ค่ายสุรสีห์ เพื่อยกระดับศักยภาพการนำส่งทางอากาศยาน ให้กับเฮลิคอปเตอร์ของกองทัพบก การฝึกในครั้งนั้นมีวิทยากรจากต่างประเทศ ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญด้านอุปกรณ์ และการช่วยเหลือฉุกเฉินทางการแพทย์ มาให้ความรู้และฝึกปฏิบัติให้กับเจ้าหน้าที่ของหน่วย เราได้รับรู้ถึงความกระตือรือร้นและสนใจ ของผู้เจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน จนการฝึกผ่านไปอย่างเรียบร้อยและปลอดภัย ในการอบรมมีทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ ประกอบการฝึกร่วมกับอากาศยาน โดยได้รับความร่วมมือจากนักบิน และช่างอากาศยานของสนามบิน พล.ร.9 รอ. เป็นอย่างดี
ในช่วงระหว่างการฝึกกับอากาศยาน ผู้บังคับบัญชาระดับสูง พันเอก ตะวัน เรืองศรี ซึ่งในขณะนั้นดำรงตำแหน่งผู้บังคับการจังหวัดทหารบกกาญจนบุรี ได้มากำกับดูแลและให้กำลังใจอย่างใกล้ชิด จากการได้สัมผัสท่านในวันนั้น ทำให้เรารู้ว่าท่านเป็นผู้บังคับบัญชาที่เอาใจใส่ ตรงไปตรงมา เข้าถึงงาน ไม่ถือตัวและให้ความเป็นกันเอง กับพวกเราเป็นอย่างมาก สิ่งแรกที่ท่านย้ำ คือ ความปลอดภัยของกำลังพลต้องมาก่อนสิ่งอื่น ตลอดเวลาท่านคอยสอบถาม และเฝ้าดูอยู่ไม่ห่าง แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ ที่เราได้สัมผัส แต่ภาพในวันนั้น ยังอยู่ในความทรงจำของพวกเราจนปัจจุบัน เป็นภาพอีกมุมหนึ่งที่น้อยคนจะได้เห็น
จากเหตุเครื่องบินเฮลิคอปเตอร์ UH-1H ซึ่งตกในวันที่ 16 ก.ค. บริเวณพื้นที่สันแดนไทย-พม่า ใกล้บริเวณ 1,100 (ระดับความสูงของพื้นที่) ทำให้เราได้เห็น พล.ต.ตะวัน เรืองศรี ผบ. พล. ร.9 อีกครั้งในความพยายามเข้าถึงพื้นที่เกิดเหตุ พร้อมนำเสบียงไปส่งให้เจ้าหน้าที่ในพื้นที่ โดยใช้เฮลิคอปเตอร์แบล็คฮอว์กของกองทัพบก ก่อนการเดินทางท่านได้กล่าวกับสื่อมวลชน ถึงขั้นตอนและแผนงานในการลำเลียงผู้เสียชีวิตออกจากพื้นที่เกิดเหตุ และระดมการกู้ภัยทางอากาศ และการเดินเท้าเข้าถึงที่หมาย ซึ่งมีอุปสรรคด้านสภาพอากาศ และเป็นช่วงเวลาที่ฝนพรำประกอบกับทัศนวิสัยปิด ไม่เอื้ออำนวยต่อการบิน แต่ด้วยความตั้งใจให้ภารกิจครั้งนี้จบลงอย่างเรียบร้อย
การเคลื่อนย้ายทางอากาศระยะสั้น โดยไม่ใช้รอกกว้านไฟฟ้า Short Haul with UH-1H
และในฐานะผู้บังคับบัญชากองพล นอกจากความวิตกกังวล ในชะตากรรมของกำลังพลและความทุกข์โศกของครอบครัวผู้เสียชีวิตแล้ว ท่านยังแสดงความจริงใจ ในการแก้ไขปัญหาอย่างสุดความสามารถ โดยไม่มีใครคาดคิดว่า เฮลิคอปเตอร์ที่มีประสิทธิภาพ และเครื่องยนต์กำลังสูงอย่างแบล็คฮอว์ก ที่ท่านและเจ้าหน้าที่อีก 8 ชีวิตซึ่งโดยสารไปนั้น จะพ่ายแพ้สภาพอากาศที่เลวร้าย และตกในวันที่ 19 ก.ค. ในเขตร่องเขาของประเทศพม่า ซึ่งมีความสูงชัน ชื้น และเป็นป่ารกทึบ ห่างไปจากจุดตกของฮ.ลำแรกเพียงไม่ไกลนัก
จากเหตุการณ์นี้ ท่านแม่ทัพภาคที่ 1 พล.ท.อุดมเดช สีตบุตร ระดมกำลังทหาร, เจ้าหน้าที่ป่าไม้, เจ้าหน้าที่ป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน กรมการสัตว์ทหารบก พร้อมด้วยเฮลิคอปเตอร์ Bell 212 จำนวน 2 ลำ จากศูนย์การบินทหารบก , เฮลิคอปเตอร์ Bell 212 ของกองบินตำรวจ, เฮลิคอปเตอร์ Bell 412 ของกองค้นหาและช่วยชีวิต ทอ., เฮลิคอปเตอร์ AStar ของอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน, เฮลิคอปเตอร์ AStar และ Jet Ranger ของกระทรวงเกษตรฯ ร่วมปฏิบัติการค้นหา จนกระทั่งพบจุดที่แบล็คฮอว์กตกในวันที่ 22 ก.ค. อย่างไร้วี่แววผู้รอดชีวิต
พล.ต.ตะวัน เรืองศรี ดูแลการฝึกกู้ภัยทางอากาศอย่างใกล้ชิด
ซ้ำร้ายในเวลา 9.30 น. ของวันที่ 24 ก.ค. เฮลิคอปเตอร์ Bell 212 ของกองทัพบก ซึ่งกลับจากการนำส่งร่างท่านตะวันและนายศรวิชัย ช่างภาพททบ.5 ที่ พล.ร. 9 จ.กาญจนบุรี โดยแวะบำรุงรักษาเครื่องและสลับชุดนักบินที่กรมทหารราบที่ 11 เขตบางเขน กทม. ได้ตกในขณะบินกลับมาเพื่อสนับสนุนภารกิจ ในจุดที่ห่างจากค่ายรบพิเศษแก่งกระจานไปเพียง 10 กิโลเมตร เป็นเหตุให้จำนวนผู้เสียชีวิตในครั้งนี้ รวมทั้งสิ้น 17 คน และช่างเครื่องรอดชีวิตเพียงคนเดียว ซึ่งขณะนี้ปลอดภัยแล้ว นับเป็นความสูญเสียครั้งประวัติศาสตร์ ในภารกิจนอกพื้นที่การรบของศูนย์การบินทบ. และกองทัพบก
การกู้ภัยทางอากาศ และการทำงานร่วมกับอากาศยาน เป็นงานที่ท้าทายและมีความเสี่ยง มีปัจจัยที่ต้องคำนึงถึง ตั้งแต่ศักยภาพของเครื่อง ชั่วโมงบิน และวงรอบการนำเครื่องเข้าบำรุงรักษา เครื่องบินสนับสนุน หากต้องส่งเครื่องหลักเข้าซ่ิอมบำรุง ความพร้อมและประสบการณ์ของนักบิน ความชำนาญของช่างอากาศยาน เจ้าหน้าที่กู้ภัยพร้อมอุปกรณ์ ต้องมีระบบการทำงานที่ชัดเจนทุกฝ่าย และอุปกรณ์ต้องเป็นอุปกรณ์เฉพาะทาง สำหรับการทำงานทางอากาศโดยเฉพาะ ซึ่งสิ่งเหล่านี้มีมาตรฐานความปลอดภัยกำกับอยู่แล้ว ในทางปฏิบัติต้องทำตามขั้นตอนความปลอดภัยอย่างเคร่งครัดเช่นกัน ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องเข้าใจและผ่านการฝึกซ้อมร่วมกันจนชำนาญ จึงจะสามารถเผชิญกับสถานการณ์จริง ที่ยากลำบากจากปัจจัยแวดล้อมอื่นๆได้ ไม่ใช่เพียงขอสนับสนุนอุปกรณ์ โดยให้เจ้าหน้าที่หน่วยอื่นนำไปปฏิบัติ หรือผู้ที่ไม่ผ่านการอบรมการกู้ภัยกับอากาศยานจะทำได้
การฝึกกู้ภัยในพื้นที่ป่าภูเขา Mountain Rescue
ในการเข้าช่วยเหลือทุกครั้ง ต้องประเมินความเสี่ยง ประเมินสรรพกำลัง และยุทโธปกรณ์ที่มี และวางแผนอย่างรัดกุม การค้นหาและช่วยชีวิตจะประสบความสำเร็จได้นั้น หมายถึงความสำเร็จในการช่วยผู้รอดชีวิตให้พ้นขีดอันตราย หากเริ่มทำได้ ต้องแข่งกับเวลา สภาพอากาศ ฯลฯ แต่หากมีอุปสรรคในการปฏิบัติอาจต้องรอเวลาที่เหมาะสม โดยยึดหลักป้องกันความสูญเสียเพิ่มเติม ลดการเกิดเหยื่อรายใหม่ อย่าเข้าใกล้อันตราย อย่าเสี่ยงทำในสิ่งที่ไม่รู้ ส่วนการเก็บกู้ผู้เสียชีวิตนั้น เป็นเรื่องที่ลดทอนความเร่งด่วนลงได้ และต้องคอยประเมินสถานการณ์ตามความเหมาะสม
ในวันที่สภาพอากาศไม่เอื้ออำนวย เป็นอุปสรรคต่อการช่วยเหลือทางอากาศ ความเสี่ยงของการบินจึงมีสูง กำลังพลเดินเท้าเอง ก็ควรเตรียมพร้อมทั้งอุปกรณ์ยังชีพ มีดเดินป่าคุณภาพสูง อาหารและน้ำบางส่วน โดยอาจจะนำเครื่องกรองน้ำชนิดพกพา ไปแทนการแบกน้ำดื่มซึ่งมีน้ำหนักมาก และมีความรู้ในการดูแลตนเองให้ปลอดภัยจากสัตว์มีพิษ มีความรู้การดูแลบาดแผลจากพิษงู มีอุปกรณ์ปฐมพยาบาลภาคสนาม และอุปกรณ์อบอุ่นร่างกาย ซองวิทยุกันน้ำฯ
หน่วยกู้ภัยเดินเท้า ควรเตรียมอุปกรณ์เชือกกู้ภัยสำหรับป่า-ภูเขา ส่วนเจ้าหน้าที่หน่วยแพทย์ ซึ่งเข้าถึงที่เกิดเหตุ ควรมีอุปกรณ์ช่วยชีวิต เพื่อเตรียมปฐมพยาบาลก่อนการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บไปด้วย เราเชื่อว่าบทเรียนจากความสูญเสียครั้งนี้ จะทำให้กองทัพทุกภาคส่วน ที่มีภารกิจในภูมิประเภทที่เป็นป่าเขา ครอบคลุมอาณาบริเวณกว้างใหญ่ และเป็นชายแดนรอยต่อของประเทศ ต่างต้องเตรียมแผนการกู้ภัยให้พร้อม เพื่อรองรับสถานการณ์ที่ไม่คาดฝัน ทั้งจากภารกิจทางการทหาร หรือภารกิจร่วมในการบรรเทาสาธารณภัย เพื่อเข้าถึงที่เกิดเหตุ และช่วยเหลือทหารทุกชั้นยศ ที่ประสบอุบัติเหตุจากปัจจัยต่างๆให้ปลอดภัย ได้อย่างทันท่วงทีเท่าที่จะทำได้
เพราะเราสูญเสียนักบินและช่างเครื่องไปมากเกินพอ เราขาดผู้บังคับบัญชาที่เคารพรักไปหลายท่าน เราสูญเสียนายทหารที่กำลังจะเติบโตเป็นผู้นำหน่วย ถึงแม้จะทุ่มเทงบประมาณมากมายเพียงไร ก็สายเกินกว่าจะเรียกชีวิตที่สูญไปกลับคืนมาได้ ในขณะที่การเตรียมความพร้อมก่อนเกิดเหตุ รวมทั้งการอบรมเพิ่มศักยภาพกำลังพล และจัดหาอุปกรณ์ที่เหมาะสม เป็นงบประมาณที่น้อยนิด เมื่อเทียบกับสิ่งที่สูญเสียไป และเป็นความจำเป็นเร่งด่วน ซึ่งต้องดำเนินการ
วันนี้หากกองทัพพร้อมเดินหน้า เราก็พร้อมที่จะสนับสนุนทั้งอุปกรณ์, ผู้ชำนาญการ และสิ่งที่เรามี อย่างสุดความสามารถ แม้วันนี้ตะวันจะลับฟ้าไปแล้ว แต่เรายังรอที่จะห็นแสงในยามเช้า ช่วยส่องทางให้กองทัพก้าวต่อไป ด้วยกำลังใจที่เข้มแข็ง ขอให้ดวงวิญญาณผู้เสียสละทุกท่าน สถิตย์อยู่ในสุขคติสัมปรายภพชั่วกาลนาน แม้ในครั้งนี้เราจะนำพวกท่านออกมาไม่ได้ อย่างมีลมหายใจ แต่เราจะทำทุกทาง ไม่ให้ความสูญเสียแบบนี้เกิดขึ้นอีก
