มนุษย์เริ่มเรียนรู้การใช้เหล็ก มาทำเป็นเครื่องมือครั้งแรกราวๆ 600 ปีก่อนพุทธศักราช ในดินแดนแถบเอเชี่ยนไมเนอร์ และแพร่หลายไปสู่ยุโรปจนถึงปัจจุบัน ความก้าวหน้าของโลหะวิทยา ทำให้มนุษย์รู้จักการนำเหล็กและแร่ธาตุต่างๆมาผสมกัน เพื่อให้ตอบสนองกับจุดประสงค์นั้นๆ เช่นในแง่มุมของทางทหาร คือการพัฒนาโลหะอย่างไร ให้มีน้ำหนักเบา แข็งแกร่ง และทนทาน ใช้งานได้ทนทุกสภาพอากาศ
ในเรื่องของการเลือกเหล็กมาผลิตมีดก็เช่นกัน ผู้ผลิตและนักออกแบบจะต้องเลือกว่า จะนำเหล็กชนิดไหนมาผลิตมีดให้ตรงกับวัตถุประสงค์ของมีดรุ่นนั้นๆ เช่นมีดในเชิงต่อสู้ จะต้องออกแบบมาให้ใช้งานได้ทันที โดยไม่จำเป็นต้องบำรุงรักษามากนัก แต่ควรต้องมีความคมอยู่เสมอ ดังนั้นเหล็กสำหรับมีดต่อสู้ จะต้องเป็นเหล็กที่แข็ง มีการรักษาคมได้ดี ทนทานต่อสนิม อย่างเช่นเหล็ก S30V ,D2 ,154CM, 440c, F8, ATS4034 ฯลฯ
แต่เหล็กเหล่านี้ ก็ยังมีข้อเสียอยู่ที่ว่า เหล็กประเภทนี้ลับให้คมได้ยาก และมีราคาแพง ซึ่งต่างจากการเลือกเหล็กมาผลิต ในมีดประเภทใช้ในการเดินป่า หรือประเภท Survival ซึ่งมีดประเภทนี้จะถูกออกแบบมาเืพื่อใช้งานหนักโดยเฉพาะ เช่น ถาก, ถาง, สับ, ตัด ฯ ดังนั้ันเหล็กที่นำมาใช้งานกับมีดประเภทนี้ จะต้องมีคุณสมบัติที่มีความแข็งสูง รักษาคมได้ดี ในขณะเดียวกันก็ต้องสามารถ ลับให้คมได้ง่ายด้วยเช่นกัน และเหล็กที่มีคุณสมบัติดังกล่าวครบถ้วน ก็คือเหล็ก 1095 High Carbon เหล็กกล้าคาร์บอนสูงยอดนิยมสำหรับมีดนั่นเองครับ
เหล็ก 1095 High Carbon จัดเป็นเหล็กกล้า ที่นิยมมาทำเครื่องมือครับ โดยหมายเลข 1095 นั้นมีความหมายที่ว่า เลขชุดหน้า 10xx หมายถึงเป็นเหล็กกล้าคาร์บอน ถ้าเป็นเหล็กที่ผสมชนิดอื่น จะมีหมายเลขต่างออกไป ส่วน 95 หมายถึงมีปริมาณคาร์บอนผสมอยู่ 0.95% ซึ่งการจำแนกเหล็กแบบนี้ เป็นมาตรฐานของสถาบันเหล็กและเหล็กกล้าของอเมริกา เรียกว่า AISI (American Iron and Steel Institute)
เนื้อเหล็ก 1095 High Carbon มีปริมาณคาร์บอนอยู่ระหว่าง 1095 – 1050 ไล่ตั้งแต่การรักษาคมและความแข็งแรง จากมากไปหาน้อย อัตราส่วนของเหล็กที่มีปริมาณคาร์บอน ผสมอยู่มากที่สุด คือ 0.95% ที่เหลือจะเป็นแมงกานีส 0.4% จึงทำให้เหล็ก 1095 เป็นเหล็กที่มีความแข็งแรง รักษาคมได้ดีมาก ลับคมได้ง่าย และราคาไม่แพง เหมาะสำหรับนำมาทำดาบ ตั้งแต่เบอร์ 1060 – 1095 แต่เนื่องจากมีคาร์บอนผสมอยู่มาก จึงทำให้เกิดสนิมได้ง่ายตามมา ผู้ใช้จึงต้องยอมในเรื่องการดูแลบำรุงรักษาอยู่เสมอ ซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับเหล็กทุกประเภทอยู่แล้วครับ
ดังนั้นบริษัทผลิตมีดจำนวนไม่น้อย ที่นิยมในการใช้เหล็ก 1095 มาผลิตมีดของตัวเอง โดยเฉพาะ ESEE ที่ผลิตมีดโดยใช้เหล็ก 1095 High Carbon เป็นหลัก (ยกเว้น ESEE Lite Machete ใช้เหล็ก 1075)
เนื่องจาก ESEE ผลิตมีดที่ใช้สำหรับการดำรงชีพในป่า เหล็ก 1095 จึงเหมาะสมในแง่ของการใช้งานที่หนัก อย่างเช่นการตัดต้นไม้ใหญ่ สำหรับนั่งร้านหรือแพ ทรงใบแบบ Drop Point มีความคมพอที่ใช้แล่เนื้อ หรือลอกหนังสัตว์ในการทำอาหาร และสามารถลับมีดโดยใช้หินทรายจากน้ำ้ตกได้ โดยไม่จำเป็นต้องต้องใช้หินลับมีดโดยเฉพาะ
มีดของ ESEE ส่วนมากจะเคลือบใบแบบ powder coat ซึ่งนอกจากจะกันสนิมแล้ว ยังช่วยในเรื่องความลื่นในการตัดผ่านวัตถุอีกด้วย (ควรดูแลรักษา อย่างสม่ำเสมอนะครับ)
บางครั้งการหาข้อมูลก่อน เพื่อประกอบการตัดสินใจซื้อมีด ก็เป็นเรื่องสำคัญครับ ผมหวังว่าบทความนี้จะช่วยให้ผู้อ่านรู้จักเหล็ก 1095 High Carbon ได้มากขึ้นไม่มากก็น้อยนะครับ หรือสนใจจะชมและเป็นเจ้าของ มีด ESEE ที่ใช้เหล็กคุณภาพสูง ได้ที่ Safe House ตัวแทนจำหน่ายมีด ESEE ในประเทศไทยครับ